6. ตติยคิลานสูตร

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายประชวรด้วยโพชฌงค์ 7

[425] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหาร-
เวฬุวัน กลันทกนิวาปสถาน ใกล้กรุงราชคฤห์ ก็สมัยนั้น พระผู้มีพระ
ภาคเจ้าประชวร ไม่ทรงสบาย ทรงเป็นไข้หนัก.
[426] ครั้งนั้น ท่านพระมหาจุนทะเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า
ถึงที่ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง
พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสกะท่านพระมหาจุนทะว่า ดูก่อนจุนทะ โพชฌงค์จง
แจ่มแจ้งกะเธอ.
จ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ โพชฌงค์ 7 เหล่านี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสไว้ชอบแล้ว อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อ
ความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้ เพื่อนิพพาน โพชฌงค์ 7 เป็นไฉน.
[427] ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ สติสัมโพชฌงค์ พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสไว้ชอบแล้ว อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อ
ความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้ เพื่อนิพพาน ฯลฯ อุเบกขาสัมโพชฌงค์ พระผู้
มีพระภาคเจ้าได้ตรัสไว้ชอบแล้ว อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไปเพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความรู้ เพื่อนิพพาน. ข้าแต่พระองค์ผู้
เจริญ โพชฌงค์ 7 เหล่านี้แลพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ชอบแล้ว อันบุคคล
เจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้
เพื่อนิพพาน.

[428] ดูก่อนจุนทะ โพชฌงค์ดีนัก ดูก่อนจุนทะ โพชฌงค์ดีนัก
ท่านพระมหาจุนทะได้กล่าวไวยากรณภาษิตนี้แล้ว พระศาสดาทรงพอพระทัย
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายจากประชวรนั้น และอาพาธนั้น อันพระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าทรงละแล้ว ด้วยประการฉะนี้แล.
จบตติยคิลานสูตรที่ 6

7. ปารคามีสูตร

เจริญโพชฌงค์ 7 ย่อมเป็นไปเพื่อถึงฝั่ง

[429] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โพชฌงค์ 7 เหล่านี้ อันบุคคลเจริญ
แล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อถึงฝั่งจากที่มิใช่ฝั่ง โพชฌงค์ 7 เป็น
ไปเพื่อถึงฝั่งจากที่มิใช่ฝั่ง.
[430] ในมนุษย์ คนที่ไปถึงฝั่งมีจำนวน
น้อย แต่หมู่สัตว์ นอกนี้ย่อมวิ่งไปตามฝั่ง
นั่นเอง ส่วนชนเหล่าใดประพฤติตามธรรม
ในธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสดีแล้ว
ชนเหล่านั้น จักข้ามบ่วงมฤตยูซึ่งแสนยาก
ที่จะข้ามได้ บัณฑิตพึงละธรรมฝ่ายดำเสีย
เจริญธรรมฝ่ายขาว ออกจากความอาลัย